Nasza szkoła
Patron szkoły
Historia Ułanów Karpackich sięga czasów II wojny światowej. Po klęsce wrześniowej wielu polskich żołnierzy opuściło granice kraju zajętego przez Niemców, chcąc kontynuować walkę u boku sojuszników – Anglii i Francji. Premier nowego rządu polskiego na emigracji, utworzonego we Francji, a jednocześnie Naczelny Wódz Armii Polskiej na Zachodzie gen. Władysław Sikorski wydał 2 kwietnia 1940 r. rozkaz organizacyjny, powołujący do życia w Syrii (Afryka) Brygadę Strzelców Karpackich. Jej dowódcą został płk dypl. Stanisław Kopański. W skład brygady wchodził Dywizjon Rozpoznawczy Kawalerii, którego dowódcą został mjr Władysław Bobiński a jego zastępcą rotmistrz Stanisław Zakrzewski. Brygada wchodziła w skład armii francuskiej na Środkowym Wschodzie. W wyniku klęski i kapitulacji Francji, Naczelny Wódz w dniu 20 czerwca 1940 r. zarządził przejście Brygady Strzelców Karpackich do Palestyny pod dowództwo brytyjskie. Wkrótce Brygada otrzymała nową nazwę: Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich a dywizjon rozpoznawczy: Pułku Ułanów Karpackich. W sierpniu 1941 r. Pułk wyruszył do oblężonego Tobruku. Ułani przez prawie 4 miesiące bronili miasta i portu, będąc dzień po dniu w bezpośredniej walce z nieprzyjacielem. W ten sposób narodziła się legenda polskich żołnierzy, którzy zyskali miano „Szczurów Tobruku”.
Lata 1942 i 1943 to przede wszystkim szkolenie ułanów w ramach Armii Polskiej na Środkowym Wschodzie, obrona mostów i zapór na Nilu oraz patrolowania przedpola na skraju pustyni Sahary. Pułk stał się pułkiem rozpoznawczym 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a po utworzeniu Polskiego 2 Korpusu pułkiem dalekiego rozpoznania. Dnia 27 sierpnia 1943 r. gen. Władysław Anders mianował dowódcą pułku mjr Stanisława Zakrzewskiego dotychczasowego zastępcę, który będzie nim dowodził aż do rozformowania.
W październiku tegoż roku na proporczykach błękitno-czerwonych noszonych na kołnierzykach mundurów, Ułani umieścili pułkowy emblemat: dwie srebrne palemki nad półksiężycem.
Dnia 20 stycznia 1944 roku, Pułk Ułanów Karpackich po 3 latach i prawie 11 miesiącach pobytu na Bliskim i Środkowym Wschodzie oraz w Afryce, po przemierzeniu szlaków Syrii, Palestyny, Egiptu, Libii i Iraku wyruszył do Włoch. Ułani Karpaccy rozpoczęli w ten sposób swój frontowy marsz w kampanii włoskiej. W nocy z 4 na 5-ty maja 1944 r., oddziały Pułku obsadziły odcinek w masywie Monte Cassino. Dzień 19 maja 1944 r. to dzień chwały całego pułku w walkach o słynne wzgórze. W tym dniu żołnierze zdobyli wzgórze 893, Passo Corno, klucz obrony Niemców na linii „Hitlera”, przełamując ją. Na początku lipca Pułk Ułanów Karpackich wszedł do walk nad Adriatykiem. Forsował w ciężkich walkach rzekę Musone. Zdobył Anconę, wkraczając do niej w dniu 18 lipca 1944 r. Następnie pułk przełamał opór Niemców w bitwach pod San Silvestro, Torre Albani oraz nad rzeką Misą i wkroczył do Senigalii. Z kolei w górach Apeninach od miejscowości Fabriano walczył o Sassoferrato, Scheggię i Urbino. Na przedpolu niemieckiej linii obronnej „Gotów” zdobył i opanował miasto Pesaro. Po prawie 4 miesiącach nieprzerwanych walk we Włoszech Pułk Ułanów Karpackich został wycofany z linii frontu na zasłużony dłuższy odpoczynek.
W dniu 6 marca 1945 r. pułk rozpoczął ostatni akt swojej epopei wojennej, przejmując odcinek frontu nad rzeką Senio i wkroczył do Bolonii, jako jeden z czołowych oddziałów Polskiego 2 Korpusu. Tym sukcesem Pułk Ułanów Karpackich uwieńczył i zakończył swoje działania bojowe w drugiej wojnie światowej.
Dowódca 2 Korpusu, gen. Władysław Anders, przy okazji wręczania pułkowi sztandaru ufundowanego przez społeczeństwo polskie w Rzymie, w dniu 17 listopada 1945 roku w miejscowości Macerata powiedział m.in.: „… Ułani! Za wspaniałą bojową pracę dziękuję Wam jako dowódca Korpusu. Wiem, że w każdej pracy i w każdym zadaniu można liczyć na Pułk Ułanów Karpackich… Stwierdzam, że Pułk Ułanów Karpackich jest najstarszym pułkiem na obczyźnie i że nie przegrał nie tylko żadnej walki, ale ani jednej potyczki… Zdobyliście sobie we wszystkich walkach uznanie naszej wspaniałej piechoty, potężnej artylerii, bratnich pułków oraz szacunek wszystkich oddziałów alianckich, z którymi współpracowaliście tak często…”.
Uroczystość wręczenia sztandaru.
Gen. dyw. Władysław Anders wręcza ppłk Stanisławowi Wyskota Zakrzewskiemu sztandar pułku.Po ustaniu działań wojennych w Europie pułk pod koniec lipca 1946 roku, został przetransportowany do Anglii. Ostateczne rozformowanie Pułku Ułanów Karpackich nastąpiło w obozie Sudbrook w dniu 14 lipca 1947 roku. Przestał on istnieć jako jednostka organizacyjnie wojskowa, a sztandar Pułku Ułanów Karpackich został umieszczony w Instytucie Historycznym im. Gen. Władysława Sikorskiego w Londynie
„…Historia Ułanów Karpackich udowodniła, że wpletli oni swój liść wawrzynu do wielkiego wieńca chwały oręża polskiego tworząc przy tym własną „błękitno – karmazynową” legendę. Pułk dobrze przysłużył się Ojczyźnie, wiernie jej służąc, nie szczędząc krwi, potu i sił w obronie jej niepodległości i suwerenności. Ku Chwale Polski…” te słowa gen. Stanisława Kopańskiego, pierwszego dowódcy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i Szefa Sztabu Naczelnego Wodza najlepiej oddają bohaterstwo i poświęcenie żołnierzy pułku .
Powojenne tradycje Pułku Ułanów Karpackich kontynuował w Gubinie 73 Pułk Zmechanizowany, którego początki sięgają lat 50-tych. Wchodził on w skład formowanej 19 Dywizji Zmechanizowanej, następnie 19 Dywizji Pancernej, a od 1957 r. 5 Saskiej Dywizji Pancernej. Kolejną transformację, tym razem dużo większą i poważniejszą, pułk przeszedł w roku 1963. Zgodnie z zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP z 8 kwietnia 1963 roku 73 Pułk Zmechanizowany został przeformowany w 73 Pułk Czołgów Średnich z jednoczesną zmianą miejsca przebywania. Odtąd, do końca swojego istnienia, pułk stacjonuje w koszarach „przy stacji”,.
Rozkazem Ministra Obrony Narodowej, gen. Floriana Siwickiego z dnia 2 sierpnia 1989 r., 73 Pułk Czołgów Średnich 5 Saskiej Dywizji Pancernej, im. gen. bryg. Aleksandra Waszkiewicza, otrzymuje zaszczytne imię Ułanów Karpackich.
W styczniu 1991 r., Ministerstwo Obrony Narodowej wydaje nowy rozkaz w sprawie dziedziczenia i kultywowania tradycji Ułanów Karpackich przez 73 Pułk Czołgów Średnich.
Decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 maja 1992 r., Pułk otrzymał nazwę 73 Pułku Zmechanizowanego Ułanów Karpackich oraz formalnie przejął barwy i tradycję Pułku Ułanów Karpackich. Trzyosobowa delegacja Związku Ułanów Karpackich, z siedzibą w Derby – Anglia, tj. prezes Stanisław Kubacki, wiceprezesi Augustyn Kozioł i Stefan Jakubczyk, wręczyli Dowódcy Pułku formalny akt przekazania nazwy, barw i tradycji oraz proporzec Pułku Ułanów Karpackich.
Na przestrzeni lat: 1989 – 1998, 73 Pułkiem Zmechanizowanym Ułanów Karpackich w Gubinie dowodzili: mjr dypl. Andrzej Lelewski, ppłk dypl. Mieczysław Stachowiak, mjr dypl. Wiesław Michnowicz oraz mjr dypl. Jarosław But.
Przełomowy i obfitujący w niezwykłe wydarzenia dla pułku był rok 1998. Dokładnie 22 sierpnia, na placu przed miejskim ratuszem, miała miejsce pierwsza wspólna polsko – niemiecka przysięga wojskowa z udziałem ministrów obrony narodowej Polski i Niemiec i wielu innych nie mniej znamienitych gości, którzy zostali na nią zaproszeni. Niestety wkrótce w związku z dostosowaniem struktur organizacyjnych Wojska Polskiego do struktur NATO, 73 Pułk Zmechanizowany Ułanów Karpackich zostaje rozwiązany.